Biegunka to częste oddawanie nie uformowanego stolca (płynnego, niedostatecznie zagęszczonego)- więcej niż 3 razy na dobę-niekiedy z domieszką śluzu, ropy lub krwi.
W ciężkich przypadkach dochodzi do odwodnienia i zaburzeń elektrolitowych, a także zaburzeń ogólnych, może mieć przebieg ostry i przewlekły i jest sposobem, w jaki organizm pozbywa się toksyn i bakterii. Szczególnie groźne są biegunki u dzieci, gdyż szybko doprowadzają do odwodnienia. Im mniejsze dziecko, tym szybciej narastają zaburzenia i tym są groźniejsze.
Przyczyną tego stanu mogą być przewlekłe zakażenia bakteryjne i wirusowe, robaczyce, zablokowanie czynności enzymów trawiennych związane z antybiotykoterapią lub przyjmowaniem niektórych leków, zaburzenia przyswajania, np. alergia pokarmowa, zaburzenia endokrynologiczne, np. nadczynność tarczycy, cukrzyca a także zaburzenia regulacji nerwowej, np. biegunka spowodowana strachem lub napięciem nerwowym i wiele innych.
Pierwszym zasadniczym zaleceniem, niezależnie od tego czy biegunka dotyczy dziecka czy osoby dorosłej jest wstrzymanie przyjmowania posiłków przez okres 6-24 godzin. Bardzo ważne jest dostarczenie choremu odpowiedniej ilości płynów może to być zwykła przegotowana woda, mocna herbata lub wywar z marchwi. W warunkach domowych można przygotować bardzo pomocny napój według następującego przepisu.
Do 250 ml soku pomarańczowego dodać pół łyżeczki soli kuchennej, 2 łyżeczki cukru lub najlepiej glukozy, płaska łyżeczkę sody oczyszczonej; wymieszać, pić w małych ilościach, ale dość często. Uważa się, że przy dużym odwodnieniu należy podawać niemowlętom 4 szklanki płynu na dobę, starszym dzieciom- 6 szklanek płynu na dobę a osobom dorosłym 8-10 szklanek płynu na dobę. W aptekach można również zakupić gotowe preparaty nawadniające i przywracające równowagę elektrolitową, np. ORSALIT
Bardzo ważną rolę w leczeniu biegunek pełnią środki adsorbujące. Są to nierozpuszczalne w wodzie, obojętne chemicznie i nie podlegające wchłanianiu oraz strawieniu w przewodzie pokarmowym substancje o właściwościach pochłaniających i wiążących wodę, gazy jelitowe, bakterie, i ich toksyny i różne inne substancje toksyczne wprowadzane z pokarmem. Najlepszym środkiem adsorbującym jest węgiel leczniczy( Carbo medicinalis), odznaczający się silnymi właściwościami wiążącymi. Warunkiem powodzenia jest stosowanie dużych dawek. Związki te działają nieswoiście , dlatego adsorbują również składniki pokarmowe, witaminy i leki. W związku z tym, jeśli konieczne jest stosowanie innych leków, to należy je podawać 1 h przed lub 1-2 h po podaniu środka adsorbującego.
Korzystne działanie w leczeniu biegunek maja również garbniki działające silnie ściągająco na błony śluzowe i bakteriobójczo na florę bakteryjną przewodu pokarmowego. Surowce garbnikowe to między innymi kora dębu, kłącze pięciornika, liść borówki czernicy i wiele innych. Należy również pamiętać o loperamidzie szybko działającym leku przeciw biegunkowym który skutecznie hamuje perystaltykę przewodu pokarmowego. Wspomagająco stosowane są leki spazmolityczne takie jak NO-SPA powodujące rozkurcz mięśni gładkich.
Ważne rolę w leczeniu biegunek maja preparaty takie jak LAKCID, LACIDOFIL,TRILAC, zawierające pałeczki kwasu mlekowego, które obniżając pH w przewodzie pokarmowym umożliwiają rozwój prawidłowej flory jelitowej oraz zapobiegają osiedlaniu się i rozwojowi drobnoustrojów chorobotwórczych. Należy je zażywać z dużą ilością płynu podczas posiłku lub na godzinę przed jedzeniem.