Testujemy... inhalator Soho MidiNeb

1. Wstęp

Nazwa: Inhalator Soho MidiNeb oraz Nebulizator NebJet

Producent: 3A Health Care s.r.l. (Włochy)

Dystrybutor: PMT Sp. z o.o.

Gwarancja: 2 lata

2. Opis:

Trzymając się technologicznego żargonu, można by scharakteryzować inhalator Soho MidiNeb jako kompaktowe, niewielkie urządzenie z grupy inhalatorów pneumatycznych, przeznaczone do użytku domowego. Oparte jest na najbardziej chyba rozpowszechnionym sposobie nebulizacji płynów z wykorzystaniem sprężonego gazu. Gaz, w tym przypadku powietrze, sprężany jest mechanizmem tłokowym niewymagającym smarowania. Nebulizacji płynu dokonuje dysza o dwóch przewężeniach (wykorzystująca podwójny efekt Venturiego).

3. Definicje

Co w praktyce oznaczają te wszystkie trudne terminy? Już spieszymy z wyjaśnieniem. Inhalacja to zabieg medyczny (terapia) polegający na podaniu leku (najczęściej jego płynnej postaci) bezpośrednio do dróg oddechowych wraz z wdychanym powietrzem. Aby cząsteczki roztworu substancji czynnej dotarły przez tchawicę do oskrzeli, oskrzelików czy wreszcie do pęcherzyków płucnych muszą one być odpowiednio małe. Takie mikroskopijne cząstki cieczy rozproszone w środowisku gazowym (w tym przypadku w otaczającym nas powietrzu) noszą nazwę aerozolu. Przeprowadzanie cieczy w stan aerozolu określa się mianem nebulizacji. Nebulizacja może być wynikiem działania różnych zjawisk fizycznych i mechanizmów, mogą to być na przykład ultradźwięki rozbijające ciecz na drobne cząstki. W przypadku naszego inhalatora wykorzystywane jest zjawisko, w którym sprężony, przepływający przewodem o stosunkowo dużej średnicy gaz jest kierowany do dyszy o bardzo małej średnicy wylotu. Szybkość przepływu gazu w wylocie dyszy znacznie wzrasta, co powoduje powstanie podciśnienia zasysającego płyn ze zbiornika dwoma kanalikami. To zjawisko określamy jako efekt Venturiego.

Wykorzystując powyższe stwierdzenia możemy ułożyć takie oto proste definicje: inhalator to aparat do prowadzenia inhalacji, czyli podawania leku, natomiast nebulizator to urządzenie rozpraszające płynny lek do postaci aerosolu czyli najważniejsza część inhalatora. W potocznym języku często używamy obu tych określeń zamiennie i mamy na myśli cały zestaw umożliwiający inhalację.

4. Działanie

W zależności od warunków prowadzenia nebulizacji otrzymujemy aerozole o cząstkach o jednakowej (monodyspersyjne) lub o różnej średnicy (polidyspersyjne). Średnica cząstki, jak wcześniej zauważyliśmy decyduje o tym do którego odcinka dróg oddechowych dotrze lek. Im mniejsza cząstka tym “głębiej” lek będzie zdeponowany.

Miejsce do którego dociera lek	Średnica cząstki
tchawica i oskrzela	>7 μm
oskrzeliki	3 - 6 μm
pęcherzyki płucne	0,5 - 2 μm

Testowany przez nas zestaw wytwarza aerozol polidyspersyjny, którego cząstki mają wielkość od 0,5 μm do kilku - kilkunastu μm (z czego >75% poniżej 5 μm, średnio 2,61 μm). Pewien wpływ na średnicę cząstek powstającego aerozolu ma w przypadku komory nebulizacyjnej NebJet wielkość docierającego do niej strumienia powietrza. Tę wielkość producent określił jako przepływ roboczy i wyraża ją w litrach powietrza na minutę. Kompresor MidiNeb, o którym piszemy, “wyciąga” 5 l/min. Gdyby przepływ roboczy zwiększyć do 7,5 l/min (co jest maksymalnym przepływem roboczym dopuszczalnym dla naszej komory nebulizacyjnej NebJet), średnia wielkość cząstek aerozolu spadłaby do 2,03 μm. Przepływ roboczy (a więc mówiąc w uproszczeniu moc urządzenia) determinuje jeszcze inne parametry, między innymi wydajność nebulizacji i jej szybkość.

Szybkość nebulizacji a więc ilość leku jaką można przeprowadzić w postać aerozolu i zainhalować do układu oddechowego w jednostce czasu to bardzo istotny parametr przy wyborze inhalatora. Specjaliści określają nebulizację jako skuteczną, jeżeli ponad połowa początkowej dawki leku zostanie przeprowadzona w aerozol o cząstkach wielkości 0,5-5 μm, a proces ten nie potrwa dłużej niż 10 minut. W przypadku naszego zastawu szybkość nebulizacji wynosi ona 0,35 ml leku na minutę, czyli w ciągu 10 minut inhalator przeprowadza w postać aerozolu 3,5 ml leku, a ponad 75% jego cząstek jest mniejsza niż 5 μm!

5. Opis techniczny

• Wymiary: 130 x 190 x 100 mm
• Masa: 1,1 kg
• Napięcie robocze: 230 V ~ 50 Hz
• Moc: 100 W
• Ciśnienie maksymalne (bez obciążenia): 1,85 bar (185 kPa)
• Maksymalny przepływ (bez obciążenia, nebulizator niepodłączony): 10 l/min
• Maksymalny roboczy przepływ dla nebulizatora: 7,5 l/min
• Przepływ roboczy (kompresor obciążony, podłączony nebulizator): 5 l/min
• Ciśnienie robocze (kompresor obciążony, podłączony nebulizator): 0,6 bar (60 kPa)
• Natężenie hałasu: 58 dB
• Szybkość nebulizacji: 0,35 ml/min (dla roztworu 0,9% NaCl)
• Maksymalna objętość płynu: 12 ml
• Minimalna objętość płynu: 2 ml
• Objętość zalegająca (ilość leku pozostająca wewnątrz nebulizatora): 0,7 ml
• Warunki pracy: temp. od +10° do +40° C; wilgotność względna 10% - 95%
• Warunki przechowywania: temp. od -20° do +70° C; wilgotność względna 10% - 95%
• Trwałość filtra powietrza: 70 inhalacji
• Trwałość nebulizatora NebJet: do 120 inhalacji lub do 20 cykli sterylizacji
• Praca ciągła: NIE (praca/spoczynek: 20/40min)
• Klasa ryzyka (w/g normy MDD 93/42/EEC): II A

6. Nasza ocena tego produktu:

ZALETY:

• niewielkie wymiary i waga
• kompaktowa budowa
• łatwa obsługa
• duża wydajność
• niska cena

WADY:

• dość głośna praca
• brak pojemnika na nebulizator, maskę i osprzęt
• brak etui/pokrowca
• brak możliwości regulacji szybkości przepływu

Po otwarciu pudełka inhalatora MidiNeb

• Kompresor wraz z przewodem zasilającym
• Karta Gwarancyjna
• Instrukcja Obsługi
• Ulotka informacyjna o komorze nebulizacyjnej NebJet
• Przezroczyta torba z nebulizatorem i osprzętem inywidualnym (również do dokupienia osobno)

Po otwarciu foliowego opakowania nebulizatora NebJet

• Widełki nosowe
• Ustnik
• Łącznik w kształcie litery L (do połączenia komory nebulizatora z końcówkami)
• Górna pokrywa komory nebulizatora
• Korpus komory nebulizatora (tu umieszczamy lek)
• Dysza nebulizacyjna (serce i najbardziej newralgiczny element aparatu)
• Rurka doprowadzająca powietrze
• Zapasowy filtr powietrza
• Maseczka na nos i usta dla osoby dorosłej
• Maseczka pediatryczna (w kompletach dokupowanych osobno opcjonalnie: pediatryczna lub dla dorosłych)

7. Test

ZACZYNAMY

Jak rozpoczynamy inhalację? Od włożenia wtyczki inhalatora do kontaktu, a nie jest to tak trywialne jakby się na pozór wydawało! Muszę w tym miejscu, z kronikarskiego obowiązku, przytoczyć kilka zaleceń producenta dotyczących bezpiecznego używania inhalatora jak odbiornika prądu elektrycznego:

• NIE używaj przedłużacza!
• NIE używaj zasilacza!
• NIE dopuść do zetknięcia się przewodu zasilającego z gorącą powierzchnią!
• NIE włączaj urządzenia mokrymi rękami!
• NIE używaj urządzenia podczas kąpieli!
• NIE zanurzaj urządzenia w wodzie, a jeśli samo wpadnie do wody NIE wyciągaj go!
• Jeśli urządzenie zanurzyło się w wodzie, najpierw wyjmij wtyczkę z kontaktu!
• Po wyjęciu urządzenia z wody nie używaj go ponownie! Skontaktuj się z serwisem.
• NIE naprawiaj urządzenia samodzielnie!
• Zawsze wyjmuj wtyczkę z kontaktu po zakończeniu użytkowania!

Udało się! Podłączyliśmy inhalator do prądu i nie przypłaciliśmy tego życiem. Co dalej? Czas na przygotowanie nebulizatora oraz roztworu do inhalacji, ale najpierw więcej ostrzeżeń, tym razem na temat mniej oczywistych zagrożeń:

• Do inhalacji NIE wolno stosować roztworów oleistych, a więc kamfory, olejków eterycznych czy innych reaktywnych substancji. Po pierwsze mogą one mieć drażniący wpływ na drogi oddechowe i spowodować uszczerbek na zdrowiu użytkownika, po drugie niszczą wykonane z polipropylenu elementy nebulizatora!
• Do inhalacji stosujemy wyłącznie substancje zaordynowane przez naszego lekarza! Inhalacje przeprowadzamy w sposób opisany przez lekarza i z taką częstotliwością, jaką lekarz zalecił.
• Elementy nebulizatora NIE są sterylne! Przed użyciem trzeba je umyć i wysterylizować. O tym jak myć i wyjaławiać nebulizator napiszemy w dalszej części testu.
• Kompresor może być bezpiecznie stosowany przez kilka osób i nie jest on istotnie narażony na skażenie mikrobiologiczne (nie należy jednak zapominać o regularnej wymianie filtra powietrza). Co innego nebulizator i jego indywidualny osprzęt! Te elementy mogą być używane TYLKO przez JEDNEGO pacjenta, a ponadto dokładnie myte po każdym użyciu i regularnie sterylizowane.
• Urządzenie NIE nadaje się do prowadzenia sztucznej wentylacji płuc ani do zabiegów anestezjologicznych! (Nie ma się z czego śmiać, ludzka wyobraźnia nie zna granic).

CZYSZCZENIE

W trosce o własne zdrowie, przed pierwszym użyciem, ale także po każdym kolejnym, musimy zadbać o odpowiednią czystość nebulizatora. Wszystkie elementy (poza rurką doprowadzającą powietrze) myjemy przez minimum 5 minut, ciepłą wodą z kranu (do 60° C), używając niewielkiej ilości detergentu i dokładnie płucząc. Rurka doprowadzająca powietrze nie powinna ulegać zabrudzeniu, jeśli jednak do tego dojdzie, należy ją wymienić na nową. Pozostawiamy do wyschnięcia. Wszystkie części zarówno te polipropylenowe (korpus, pokrywa, dysza, ustnik, widełki nosowe, łacznik) jak i wykonane z PCV (maseczki) mogą być wyjaławiane chemicznie, za pomocą odpowiednich środków dezynfekcyjnych zawierających podchloryn sodu lub inne substancje bakteriobójcze (Chirosan, Aldesan E, Almyrol, Chlorizol S). Dezynfekcji dokonujemy zgodnie z zaleceniami producenta danego środka. Ponadto części z polipropylenu (ale nie polichlorowinylowe maski!) mogą być sterylizowane termicznie, w autoklawach parowych (121° C / 20 min. lub 134° C / 7 min.).

MONTAŻ

Połączenia całego zestawu dokonujemy następujaco: rurkę doprowadzającą powietrze wtykamy w wylot powietrza na obudowie kompresora, drugi jej koniec podłączamy do korpusu komory nebulizacyjnej, poprzez wlot od spodu korpusu. Dyszę osadzamy na trzpieniu wewnątrz komory i zamykamy komorę pokrywą. Do wylotu pokrywy podłączamy łącznik w kształcie litery “L”, a do niego jedną z indywidualnych końcówek: ustnik, widełki donosowe lub maskę. Tu uwaga: zawsze coś nam "zostanie" w ręku i to dobrze, tak ma być. Indywidualnych końcówek nie można zastosować jednocześnie, to znaczy jeśli korzystamy na przykład z ustnika to nie użyjemy jednocześnie maski, albo widełek donosowych. Można tu przyjąć generalną zasadę, że maski przeznaczone są raczej dla pacjentów, których trudno jest zaangażować w procedurę inhalacji i musi się ona odbywać "przy okazji" normalnego oddychania. Do tej grupy na pewno zaliczymy młodsze dzieci, czy osoby mające trudności z poruszaniem rękoma. Ustnik sprawdzi się u wszystkich pacjentów, który będą go w stanie przytrzymać i prawidłowo oddychać z jego wykorzystaniem, robiąc wdech przez usta i wydech nosem. Widełki donosowe pozwolą dodatkowo dostarczyć lek do nozdrzy, jamy nosowej i górnej części jamy gardła. Podczas ich stosowania musimy pamietać o robieniu wdechu nosem, a wydechu ustami.

APLIKACJA LEKU

Górną pokrywę obracamy przeciwnie do ruchu wskazówek zegara i pociągając do góry zdejmujemy. Do otwartego korpusu nebulizatora nalewamy lek. Upewniamy się, że dysza jest prawidłowo osadzona na trzpieniu i obraca się bez oporów. Zamykamy komorę nebulizatora nakładając pokrywę i przekręcając zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Po wypełnieniu lekiem, przez cały czas trwania inhalacji, należy trzymać nebulizator w miarę możliwości pionowo (maksymalne dopuszczalne wychylenie to 60°)

INHALACJA

Teraz wystarczy już tylko założyć maseczkę lub przystawić do nosa lub ust odpowiednią końcówkę i przestawić przełącznik zasilana na “I” (włączone). Aby inhalacja była najskuteczniejsza powinniśmy oddychać “normalnie” w naturalnym tempie, nie pogłębiając nadmiernie oddechu. Inhalację prowadzimy do wyczerpania się leku w komorze lub do upłynięcia zaleconego przez lekarza czasu inhalacji. Nie wolno przeprowadzać inhalacji w pozycji leżącej.

CZYM INHALUJEMY

Jakie inhalacje możemy przeprowadzać samodzielnie, bez konsultacji z lekarzem? Właściwie żadnych. Każdorazowo, a szczególnie jeśli chodzi o dziecko, przed zastosowaniem jakiegokolwiek leczenia powinniśmy porozmawiać z lekarzem, dotyczy to także inhalacji. Nawet stosunkowo bezpieczny środek wykorzystywany do nawilżenia i oczyszczenia błony śluzowej dróg oddechowych jakim jest tak zwana sól fizjologiczna, czyli roztwór chlorku sodu (soli kuchennej) o stężeniu 0,9% może powodować kłopoty! Niektóre osoby wykazują cechy nadreaktywności oskrzeli i obojętny wydawałoby się fizjologiczny roztwór soli może u nich doprowadzić do nagłego skurczu dróg oddechowych i duszności. Roztworu soli absolutnie nie należy sporządzać samemu! Do inhalacji nadaje się wyłącznie fizjologiczny roztwór chlorku sodu przeznaczony do iniekcji, a więc jałowy (bez drobnoustrojów) i apirogenny (bez czynników zapalnych). Taką sól nabędziemy w aptece, w postaci małych, 5-cio mililitrowych ampułek (taka porcja wystarczy na jedną, dwie inhalacje, jednak po 24 godzinach od otwarcia ampułki, pozostały w niej roztwór należy wylać i nie stosować go!).

A jakie leki do inhalacji przepisują specjaliści? Aerozoloterapia stosowana jest z powodzeniem w chorobach układu oddechowego takich jak przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) i astma czy zapalenie krtani lub oskrzeli. Zarówno leki rozkurczające drogi oddechowe (beta-mimetyki, cholinolityki) jak i stosowane przeciwzapalne steroidy (glikokortykosteroidy) mają swoje formy do inhalacji i są często ordynowane przez lekarzy. Także niektóre postaci alergii oraz groźna choroba jaką jest mukowiscydoza wymagają wziewnych postaci leków. Chorym na mukowiscydozę w postaci inhalacji podawane są leki rozrzedzające wydzielinę, mukolityki (np. ambroksol, mesna) i antybiotyki, niekiedy enzymy proteolityczne.
Używanie inhalatorów jest szczególnie wygodne i skuteczne u dzieci, a także osób starszych, czyli tych chorych, których trudno jest nauczyć prawidłowej techniki stosowania innych wziewnych form leków. Preparaty lecznicze takie jak gotowe aerozole, dyski, inhalatory suchego proszku i tym podobne, wymagają od pacjenta wykonania sekwencji konkretnych skoordynowanych czynności, aby lek został prawidłowo zdeponowany w drogach oddechowych. Nawet użycie odpowiedniego “spejsera” (spacer), czyli komory do której rozpyla się aerozol i z której wdycha się lek jest często mniej wygodne niż terapia tradycyjnym inhalatorem.