mgr fizjoterapii Katarzyna Żak

Infekcje dróg oddechowych

Podczas chłodnych pór roku występowanie infekcji górnych i dolnych dróg oddechowych jest niezmiernie częste. Szacuje się, że blisko 25 % wszystkich wizyt u lekarza spowodowane jest pojawieniem się tego typu schorzenia. Niektóre przebiegają łagodnie (przeziębienia), inne mogą powodować poważne problemy zdrowotne, a nawet prowadzić do śmierci (ciężkie postacie zapalenia płuc). Te ostatnie są szczególnie niebezpieczne dla osób starszych i dzieci, gdyż mają oni mniejszą odporność. Najczęstszą przyczyną wystąpienia infekcji dróg oddechowych jest pojawienie się w organizmie człowieka wirusów (np.: rhinowirusów, adenowirusów), rzadziej zaś bakterii (np.: pneumokoki). Zakażenie patogenami odbywa się drogą kropelkową poprzez kontakt z osobą chorą lub w czasie zabiegów w szpitalach.

Infekcje dróg oddechowych możemy podzielić na:

  • infekcje górnych dróg układu oddechowego (nosa, gardła, krtani)
  • infekcje dolnych dróg układu oddechowego (oskrzeli, płuc);

Ciekawostka

Można rozróżnić czy infekcja jest pochodzenia wirusowego czy bakteryjnego. Choroba wirusowa charakteryzuje się podwyższeniem temperatury ciała, ale tylko do 38,5°C, pojawieniem się wodnistego kataru oraz suchego kaszlu. Natomiast, gdy mamy do czynienia z zakażeniem bakteriami to zaobserwujemy gorączkę powyżej 38,5°C, śluzowo-ropny katar oraz kaszel, który spowoduje odkrztuszanie zielonkawej wydzieliny.

Rodzaje infekcji górnych dróg oddechowych

Nieżyt nosa

Ostry nieżyt nosa, czyli po prostu katar, który spowodowany jest zakażeniem wirusowym. Dochodzi do niego najczęściej poprzez wnikanie patogenu drogą kropelkową. Podczas infekcji pojawiają się zmiany zapalne w błonie śluzowej nosa, czasami także w części nosowej i ustnej gardła. Osoba chora na nieżyt nosa skarży się na ciągłe kichanie, uczucie drapania w nosie oraz gardle, pieczenie oczu. W miarę upływu czasu utrudnione zostaje oddychanie przez nos na skutek pojawienia się i wyciekania wydzieliny, która początkowo jest dość rzadka i jasna, jednak z czasem staje się coraz gęstsza o zielonkawej barwie. Dodatkowo może pojawić się chrypka oraz kaszel. Katar powoduje ogólne osłabienie chorego oraz może wywołać stan podgorączkowy.

Nieżyt nosa trwa przeważnie 5 -7 dni, jeśli trwa dłużej niż 10 dni bądź pojawią się objawy takie jak gorączka, bóle mięśni oraz bóle głowy należy się zgłosić do lekarza.

Więcej na temat kataru TUTAJ.

Zapalenie zatok przynosowych

Przyczyna to najczęściej przewlekły katar, stany ropne korzeni zębów bądź niewłaściwa budowa zatok. Zapalenie zatok powoduje uczucie pulsowania i bólu w okolicy czoła. Często pojawia się także gorączka. Chory, u którego pojawią się objawy zapalenia zatok, powinien zgłosić się do lekarza, gdyż lekceważenie bądź niewłaściwe leczenie może prowadzić do poważnych powikłań.

Dowiedz się więcej o zapaleniu zatok klikając TUTAJ.

Zapalenie gardła

W tym przypadku, podobnie jak w katarze, źródłem infekcji są przede wszystkim wirusy. Bakterie stanowią przyczynę tylko 10 - 30 % przypadków zachorowań. Infekcja przenosi się drogą kropelkową. Zakażenie następuje, gdy osoba zdrowa przebywa w dużych skupiskach ludzi, wśród których znajdują się osoby chore. Osoby z zapaleniem gardła kichając, rozprzestrzeniają w powietrzu cząsteczki wirusów, które podczas wdechu wprowadzane zostają do organizmu zdrowych osób. W ten sposób następuje zakażenie.

Objawem zapalenia gardła jest pojawienie się uczucia suchości, pieczenia i drapania w gardle. Chory odczuwa także ból przy przełykaniu, którego stopnień nasilenia jest uzależniony od rozwoju i przebiegu schorzenia. Ponad to pojawia się kłucie w uszach, osłabienie, gorączka oraz bóle mięśni i stawów.

Wirusowe zapalenie gardła trwa podobnie jak katar 5-7 dni, w tym czasie chory powinien przyjmować leki odkażające gardło w postaci tabletek do ssania czy też płynów do płukania gardła. Nieco inaczej przebiega leczenie bakteryjnego zapalenia gardła czyli anginy. W tym przypadku stosuje się antybiotyki, które mają na celu jak najszybsze zahamowanie namnażania się chorobotwórczych bakterii. Bakteryjne zapalenie gardła wywołują paciorkowce (Streptococcus pyogenes). Ten typ zapalenia ma cięższy przebieg i niewłaściwie leczony może doprowadzić do poważnych powikłań (ropień okołomigdałkowy, zapalenie zatok, gorączka reumatyczna). Objawy w obu typach zapaleń są podobne, jednak angina częściej dotyka dzieci i w swoim przebiegu objawia się wysoką gorączką oraz ropnym nalotem na migdałkach. Dlatego gdy w przebiegu zapalenia pojawi się znaczny wzrost temperatury ciała, należy niezwłocznie udać się do lekarza.

Zapalenie krtani

Ta infekcja pojawia się najczęściej u dzieci, które są alergikami lub u nałogowych palaczy papierosów. Jest to wynikiem zniszczenia u obu wyżej wymienionych grup aparatu rzęskowego, który oczyszcza drogi oddechowe. Powodem wystąpienia infekcji jest zakażenie wirusowe. Głównym objawem infekcji jest chrypka, która sprawia, iż głos staje się stłumiony, chrapliwy i bezdźwięczny. Czasami może nawet dojść do „utraty głosu”. Zapalenie krtani cechuje ponad to uczucie wysychania i pieczenia w gardle, bóle przy mówieniu oraz suchy kaszel. Infekcja krtani u dorosłych ma łagodny przebieg, inaczej jest w przypadku dzieci. Tkanka łączna budująca krtań dziecka jest luźna, przez co staje się bardziej podatna na obrzęk. Dlatego u dzieci pojawia się duszność nasilająca się wieczorami oraz po przyjęciu pozycji leżącej. W przypadku pojawienia się świszczącego oddechu u malucha należy je posadzić. W zapaleniu krtani u dzieci dochodzi czasem do nagłego zaostrzenia (gwałtowna duszność, szczekający kaszel, świst przy wdechu) co niesie ryzyko uduszenia. Leczenie opiera się na stosowaniu leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych. Farmakologię wspomaga się piciem soków z dużą zawartością witamin A i C oraz delikatną inhalacją.
Zwróć uwagę również na anginę, o której dowiesz się wielu ciekawych faktów klikając TUTAJ.

Grypa

Grypa jest chorobą dość rzadką, jednak bardzo zaraźliwą. Wywołuje ją wirus, który szerzy chorobę drogą kropelkową. Choroba rozwija się od 1 do 3 dni. Najpierw atakuje górne drogi oddechowe, a z czasem przechodzi także do dolnych, gdzie szybko się namnaża. Powoduje również uszkodzenie komórek nabłonka, ułatwiając tym samym wnikanie bakterii do organizmu.

Objawami grypy są następujące: wysoka temperatura (powyżej 38°C), ból głowy i stawów, dreszcze. Pojawia się także osłabienie, suchy kaszel oraz zapalenie gardła. U niektórych chorych może wystąpić dodatkowo ból brzucha czy wymioty. Leczenie grypy trwa około tygodnia, jednak osłabienie może być odczuwane nawet do kilku tygodni po zakończeniu choroby. Jednak nie należy lekceważyć grypy, gdyż nie leczona może doprowadzić do ciężkich powikłań (np. zapalenie mięśnia sercowego).

Wiele informacji na temat walki z poszczególnymi schorzeniami znajdziesz TUTAJ.

Paragrypa

Symptomy podobne do grypy występują przy wielu infekcjach pochodzenia wirusowego, jednym z nich jest tzw. grypa rzekoma. Schorzenie to wywołuje wirus paragrypy. Najczęściej działa on wiosną oraz jesienią. Podobnie jak pozostałe schorzenia do zakażenia dochodzi drogą kropelkową. Po 2 – 4 dniach od wniknięcia wirusa pojawiają się u dorosłych objawy przeziębienia oraz chrypka. U dzieci natomiast choroba przebiega z wysoka temperaturą, dusznością oraz kaszlem. Leczenie polega na zastosowaniu leków przeciwgorączkowych i przeciwzapalnych.

Infekcje dolnych dróg oddechowych

Zapalenie oskrzeli

Jest to schorzenie wirusowe dotykające dolne drogi oddechowe. Może rozwijać się powoli (gdy poprzedzone jest schorzeniem gardła, krtani lub tchawicy) bądź gwałtownie (w ciągu kilku godzin). W początkowej fazie choroby pojawia się męczący, suchy kaszel, którego napady są uciążliwe i męczące. W późniejszym etapie na końcu kaszlu chory odkrztusza wydzielinę. Oprócz tych objawów u osoby chorej na zapalenie oskrzeli pojawia się duszność i gorączka, które nasilają się w trakcie wysiłku. Jest to wynikiem zwężenia kanalików oskrzeli spowodowanych obrzękiem śluzówki i dużej ilości zalegającego w nich śluzu. Podczas badania słychać znamienne furczenia i świsty. Leczenie farmakologiczne opiera się na zastosowaniu leków przeciwgorączkowych, przeciwzapalnych, wykrztuśnych oraz środków, które powodują rozszerzenie oskrzeli. Niestety wirusy, które dostały się do oskrzeli trudno jest usunąć. A dodatkowo zwiększają one ryzyko nadkażenia bakteriami. Dlatego w przypadku braku poprawy leczenia lub pojawienia się gorączki konieczna jest antybiotykoterapia.

Zapalenie płuc

Jest to ostatni i najpoważniejszy rodzaj infekcji występującej w drogach oddechowych. Może do niego dochodzić na skutek niewłaściwie leczonej grypy, świnki czy też różyczki, jednak może też się pojawić jako samoistna choroba. Jest to zapalenie miąższu płuc, które zignorowane może prowadzić do śmierci. Głównym źródłem infekcji, w przeciwieństwie do wyżej wymienianych zakażeń nie są wirusy, lecz bakterie. Wirusowe zapalenie płuc stanowi tylko od 5 do 20 % wszystkich zakażeń. Przy tej etiologii choroba przebiega w dwóch etapach. Pierwszą fazę cechuje podwyższona temperatura, ból głowy i mięśni, osłabienie oraz ogólne złe samopoczucie. W drugiej pojawia się duszność i kaszel świadczące o zajęciu tkanki płucnej. Jednak w większości przypadków (ok. 70 %) przyczyną zapalenia jest bakteria Streptococcus pneumoniae zwana pneumokokiem. W przypadku bakteryjnego zapalenia u chorego pojawia się gorączka powyżej 40°C, zlewne poty, dreszcze, suchy kaszel oraz ogólne osłabienie. Potwierdzeniem diagnozy jest wykonanie zdjęcia rentgenowskiego.

Leczenie zapalenia płuc trwa zazwyczaj 3 – 4 tygodnie. Stosuje się antybiotykoterapię oraz podawanie leków przeciwgorączkowych i przeciwbólowych. Chory powinien dużo odpoczywać, pić dużą ilość płynów oraz pozostawać pod kontrolą lekarza.

ostatnia zmiana: 15.02.2023 00:00:00

)