Ciemieniucha są to łojotokowe zmiany skórne dotyczące głównie owłosionej skóry głowy, właśnie w okolicy ciemienia, skąd wzięła swoją nazwę. Przybiera ona postać żółtych lub szarych, grubych łusek, które przylegają do skóry i wyglądają jak łupież. Czasami ciemieniuchę można zaobserwować również w okolicy brwi, noska, za uszami czy nawet pod pieluszką. W skrajnych przypadkach tworzy się rozlany strup na głowie dziecka. Zmiany te pojawiają się przed ukończeniem szóstego tygodnia życia, chociaż mogą powstać także w nieco późniejszym okresie.
Przyczyną tego stanu rzeczy jest zbyt duża aktywność gruczołów łojowych dziecka. Hormony matki krążące jeszcze przez pewien czas po porodzie w organizmie dziecka sprawiają, że gruczoły łojowe pracują zbyt intensywnie. W efekcie wydzielany w nadmiarze łój zasycha na skórze tworząc łuski.
Mimo że ciemieniucha jest dość częstą przypadłością niemowląt, to na szczęście jest ona na ogół stosunkowo niegroźna. Łuski nie bolą, nie swędzą ani nie pieką, jednak nie należy ich lekceważyć, tylko odpowiednio pielęgnować owłosioną skórę dziecka. Nieusunięte i zalegające łuski mogą bowiem być przyczyną infekcji i w następstwie np. wypadania włosów. Poza tym utrudnia ona skórze oddychanie i może doprowadzić do powstania twardej skorupy na główce, którą jest ciężko usunąć.
Jak zwalczać ciemieniuchę ?
Jeśli u dziecka pojawi się ciemieniucha należy szczególnie dbać o higienę główki, aby zapobiec nasileniu zmian.
Jeżeli zmian na skórze jest niewiele to wystarczy codziennie myć główkę szamponem dla dzieci i często czesać szczoteczką z miękkim włosiem. Na około godzinę przed kąpielą można posmarować główkę dziecka oliwką dla dzieci i założyć bawełnianą czapeczkę. Dzięki temu łuski zmiękną i łatwiej będzie można je wyczesać.
Nie należy wyczesywać łusek na siłę ani ich zdrapywać, aby nie uszkodzić delikatnej skóry malucha i nie spowodować infekcji.
Gdy ciemieniucha jest bardzo nasilona, łuski tworzą twardą skorupę , którą trudno wyczesać. Można wówczas zastosować na noc kompresy z gazy nasączonej oliwką i założyć czapeczkę dla utrzymania tego opatrunku. Powinno zmiękczyć to ciemieniuchę i następnego dnia po umyciu wyczesanie będzie łatwiejsze.
Kiedy domowe są mało skuteczne można wypróbować specjalne preparaty na ciemieniuchę dostępne w aptece bez recepty np. Emolium zmiękczający żel na ciemieniuchę. Doskonale nadaje się do pielęgnacji skóry głowy niemowląt z ciemieniuchą. Zawiera w sowim składzie składniki nawilżające i zmiękczające skórę : hialuronian sodu, natural extract AP, glicerynę. Ponadto substancje złuszczające: kwas laktobionowy, który złuszcza powierzchniowe warstwy komórek, poprawia nawilżenie, wygładza naskórek oraz wzmacnia barierę naskórkową. Innym składnikiem czynnym jest biolin, regulujący florę bakteryjną. Pobudza on rozwój pożytecznych bakterii i nie dopuszcza do rozwoju drobnoustrojów chorobotwórczych. Zawarte składniki łagodzące D-pantenol oraz alantoina łagodzą podrażnienia oraz pobudzają regenerację skóry. Żel posiada wygodny aplikator, który ułatwia jego precyzyjne nałożenie. Można go stosować już od pierwszych dni życia. Nie zawiera barwników ani kompozycji zapachowej.
Po ustąpieniu objawów nadal należy obserwować skórę głowy, gdyż ciemieniuch ma skłonności do nawrotów mimo stosowania zasad prawidłowej higieny.
Czy można skutecznie zapobiec jej wystąpieniu? Raczej nie. Można jednak zmniejszyć prawdopodobieństwo jej powstania, czesząc codziennie włoski niemowlęcia oraz myjąc je co najmniej dwa razy w tygodniu kosmetykami dla niemowlaków. Ponad to należy dbać o to, aby główka dziecka nie spociła się. Pot sprzyja rozwojowi ciemieniuchy. Zakładamy czapeczkę dziecku tylko wtedy, kiedy jest to naprawdę konieczne. W zamkniętych pomieszczeniach trzeba ją zdejmować. Czapeczka powinna być przewiewna, ze 100-procentowej bawełny. Stosując się do tych rad nie uchronimy dziecka od tej przypadłości ale na pewno zmniejszymy ryzyko jej pojawienia się.
ostatnia zmiana: 15.02.2023 00:00:00