mgr fizjoterapii Katarzyna Żak

Dysplazja stawu biodrowego u niemowlaków

Co to jest dysplazja?

Stawy każdego dziecka, w tym także stawy biodrowe kształtują się już w życiu płodowym. Kiedy maluszek pojawia się na świecie jego stawy biodrowe powinny być właściwe wykształcone i dopasowane, to znaczy że panewka stawu kształtem i wielkością odpowiada głowie kości udowej. Jednak zdarza się tak, że elementy budujące staw nie pasują do siebie. Najczęściej skutkiem takiego stanu rzeczy jest zbyt płytka panewka, rzadziej powodem jest spłaszczona głowa kości udowej. W tych przypadkach mówimy o niedorozwoju stawów biodrowych czyli dysplazji. Dziecko może urodzić się z dysplazją tylko jednego stawu bądź też może dotyczyć ona obu bioderek malucha.

Kiedy może się pojawić ?

Przyczyna pojawienia się dysplazji nie jest do końca znana, natomiast istnieje kilka czynników, które mogą zwiększać ryzyko wystąpienia tego schorzenia:

Uwaga!

  • mechaniczne np. niewielka ilość wód płodowych powodujący ograniczenie przestrzeni dla rozwoju dziecka
  • duża waga rozwijającego się płodu
  • asymetria ułożenia się nóżek w łonie matki
  • ułożenie miednicowe dziecka w czasie porodu
  • występowanie dysplazji u rodziców bądź rodzeństwa dziecka
  • płeć dziecka (u dziewczynek dysplazja występuje 5 razy częściej).

Ciekawostka

Większe narażenie dziewczynek na niedorozwój stawów biodrowych wyjaśnia teoria hormonalna mówiąca, iż receptory dziewczynek są bardziej czułe na hormony matki, których ilość pod koniec ciąży znacznie wzrasta. Przykładem takiego hormonu jest relastyna oddziałująca rozluźniająco na tkankę łączną drogi rodnej kobiety. Wpływają one także na płód, u którego powodują rozluźnienie tkanek w tym również stawu biodrowego.

Badanie i diagnoza

Każde dziecko powinno być badane na oddziale noworodkowym bądź też w poradni preluksacyjnej by określić prawidłowość lub też wystąpienie wady u niemowlęcia. Ortopeda sprawdza manualnie ruchy w stawach biodrowych – czy maluszek odwodzi symetrycznie nóżki oraz czy przy poruszaniu nie słychać charakterystycznego kliknięcia, który świadczy o niestabilności stawu i dysplazji. Zwraca on również uwagę na położenie fałdów pośladkowych, czy są one na tym samym poziomie i czy długość nóżek jest identyczna. W przypadku pojawienia się objawów lekarz zleci wykonanie badania USG stawów, w którym oceni wykształcenie i dopasowanie elementów stawu). Warto zapamiętać, że nie leczona dysplazja prowadzi do podwichnięć, a w późniejszym czasie do koślawości biodra

Rozpoznanie – dysplazja

Gdy u dziecka wykryto dysplazję lekarz zaleci układanie niemowlaka na brzuszku. Taka pozycja powoduje układanie się nóżek w pozycji „żabki” (ustawienie nóżek zgiętych w stawach biodrowych pod kątem 90 stopni i rozłożenie ich na boki). Jest to ułożenie zapewniające właściwą przebudowę stawu i jego rozwój. Innym wskazaniem może być szerokie pieluchowanie dziecka, polegające na zakładaniu dziecku dodatkowych pieluch, które również zapewnią ustawienie stawów biodrowych w pozycji żabki. Po określonym przez specjalistę czasie, należy zgłosić się z maluszkiem do kontroli. Gdy wada nie zmniejszyła się bądź była zaawansowana od początku konieczne będzie zaopatrzenie niemowlaka w specjalny aparat.

Wśród ortez przeznaczonych do leczenia dysplazji w Polsce popularna jest rozwórka Koszli lub poduszka Frejki. Oba aparaty zapewniają właściwą pozycję stawów biodrowych dziecka. Pielęgnowanie niemowlaka z ortezą jest dość trudne, jednak nie wolno zdejmować jej zbyt często (tylko do kąpieli, przewjania), gdyż nie spełni ona swojej roli i wydłuży czas leczenia. A dysplazja, tak jak w przypadku innych chorób, im wcześniej wykryta wada tym krótszy czas leczenia.

W przypadku późno wykrytej dysplazji niezbędne będzie leczenie za pomocą wyciągu bądź zabiegu operacyjnego.

Zapamiętaj !

Jak wspomóc właściwy rozwój bioder dziecka:

  • podczas przewijania podnoś niemowlaka za pupę nie za nóżki
  • w czasie noszenia dziecka dbaj by jego nóżki były zgięte i w rozkroku
  • nie prostuj nóg niemowlaka przed zawinięciem go w becik, niech pozostaną zgięte
  • wybieraj takie ciuszki (np. śpioszki), które nie będą krępowały ruchów maluszka
  • staraj się jak najczęściej układać dziecko na brzuchu, jednocześnie unikając pozycji na boku szczególnie w pierwszym trymestrze życia niemowlęcia.

ostatnia zmiana: 15.02.2023 00:00:00