Tarczyca to gruczoł znajdujący się na przednio-bocznej powierzchni szyi. Chociaż jest mała i waży mniej niż 20gramów jej brak odczulibyśmy bardzo dotkliwie. Tarczyca wytwarza dwa ważne hormony: tyroksynę – T4 oraz trójjodotyroninę T3. Hormony te pełnią następujące funkcje: kontrolują metabolizm, zwiększają prędkość przetwarzania węglowodanów, tłuszczów i białek. Zwiększają dopływ tlenu i produkcję ciepła przez organizm. Jednocześnie regulują wzrost komórek w naszym ciele, a także wpływają na produkcję hormonu wzrostu przez przysadkę mózgową. Z tego powodu są niezwykle istotne dla rozwoju fizycznego i umysłowego, zwłaszcza w okresie dzieciństwa.
W tarczycy skoncentrowana jest większość jodu znajdującego się w organizmie, a potrzebnego do wytwarzania hormonów tarczycowych. Aby zbadać czynność tarczycy wykonuje się badania krwi. Analitycy oznaczają stężenia trzech substancji:
hormonu stymulującego tarczycę – TSH
wolnej tyroksyny – fT4
wolnej trójjodotyroniny – fT3
Na początku oznacza się zwykle TSH. Jeżeli ilość tego hormonu jest w normie, wartości stężenia fT3 i fT4 są zwykle również w normie i nie trzeba ich sprawdzać w laboratorium. Jeżeli jednak poziom TSH wykazuje odchylenie od normy, należy to zrobić.
Podwyższony poziom TSH przy jednoczesnym obniżonym stężeniu fT3 i/lub fT4 może oznaczać niedoczynność tarczycy.
Istnieje wiele objawów niedoczynności tego gruczołu, m.in. zmęczenie, ciągła potrzeba snu, zwiększona wrażliwość na zimno, sucha skóra, obrzmiała twarz i worki pod oczami, cięższe, przedłużające się menstruacje, niewytłumaczalny przyrost masy ciała, depresja, kłopoty z koncentracją, podniesienie ciśnienia krwi, wolniejsze tętno, opuchlizna w przedniej części szyi, uczucie kłucia w palcach i dłoniach, łuszczące, rozdwajające się paznokcie, wypadanie włosów, zwłaszcza zewnętrznej części brwi, częste zaparcia.
Leczenie niedoczynności tarczycy przybiera formę hormonalnej terapii zastępczej. Podawane są syntetyczne (produkowane w laboratorium) hormony tarczycowe, identyczne z tymi, które występującymi w organizmie. Hormony zastępcze zwykle trzeba przyjmować przez resztę życia.
Zaburzenia tarczycy, niezależnie od tego czy są łagodne, czy poważne, mogą być świetnie opanowane za pomocą leków i innych dostępnych metod leczenia, które musi odbywać się pod ścisłą kontrolą lekarską.